تنگی کانال نخاعی چیست؟

نخاع یکی از مهم ترین قسمت های بدن است که کار حرکت کردن را بر عهده دارد کانال نخاع بسیار مهم است. اگر کانال نخاع در بدن نبود افراد در راه رفتن نشستن، خوابیدن و دراز کشیدن با مشکلات زیادی روبرو می ‌شدند. ستون فقرات اگر به صورت یکپارچه سالم باشد. فرد را با مشکلات […]

تنگی کانال نخاعی چیست؟

نخاع یکی از مهم ترین قسمت های بدن است که کار حرکت کردن را بر عهده دارد کانال نخاع بسیار مهم است.

اگر کانال نخاع در بدن نبود افراد در راه رفتن نشستن، خوابیدن و دراز کشیدن با مشکلات زیادی روبرو می ‌شدند.

ستون فقرات اگر به صورت یکپارچه سالم باشد. فرد را با مشکلات زیادی روبرو می‌کند و ستون فقرات به صورت های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ستون فقرات کاربرد بسیار زیادی دارد و همه این‌ها به قسمتی به نام تنگی کانال نخاع وصل می شود.

تنگی کانال نخاع به صورت دانه های تسبیح در قسمت جلوی دیسک فقرات است و فاصله بین کانال نخاعی مفاصل مهره ها نام دارد.

اگر فرد در این قسمت آسیب شود مهره ها دچار اذیت می شوند.

کانال نخاع هنگامی رخ می ‌دهد که ریشه عصبی تحریک می شود و فرد نتواند کارهای روزمره را انجام دهد.

تنگی کانال نخاع سوراخ هایی در نورون عصب به وجود می‌آورد، ممکن است این سوراخ ها به دلایل نامعلوم ایجاد می شود.

تنگی کانال نخاع اگر رخ دهد، فشار زیادی را برای افراد به وجود می ‌آورد.

گزینه های مختلف برای تنگی نخاع وجود دارد به عنوان مثال انواع تنگی کانال نخاعی، راه های تشخیص کانال نخاعی، روش های درمان تنگی کانال نخاع و انواع جراحی.

برای اطلاعات بیشتر به شما پیشنهاد می کنم متن زیر را تا انتها بخوانید.

انواع تنگی کانال نخاعی چیست؟

انواع تنگی کانال نخاعی چیست؟
انواع تنگی کانال نخاعی چیست؟

کانال نخاع انواع مختلفی دارد و به لحاظ محیطی افراد آن ها را به چند دسته تقسیم می کنند:

  • نوع مرکزی تنگی کانال
  • نوع جانبی تنگی کانال
  • نوع تنگی سوراخ بین مهره ای

که همه آنها از نظر بالینی با یکدیگر تفاوت هایی دارند.

امروزه در بیماران معمولا تنگی کانال نخاعی در ۳ قسمت تقسیم بندی می شود و افراد هنگامی که نشسته اند یا زیاد راه می روند دچار خستگی در پاها می شود و نمی تواند روی پای خود بایستند.

بیماران مبتلا به تنگی نخاعی درد زیادی را احساس می‌کند و علائم آن ها شبیه پارگی دیسک کمر است.

معمولا در ابتدای کار آن را با پارگی دیسک کمر اشتباه می گیرند.

تنگی کانال نخاعی مرکزی

این نوع شرایط همچنین زمانی رخ می دهد که یک یا چند مهره محافظ کانال نخاعی باریک شوند.

در تنگی کانال مرکزی، نخاع فضای کمتری برای عبور دارد و اگر نخاع فشرده شود، می‌تواند باعث درد یا اختلال در ناحیه تحت فشار شود.

تنگی کانال مرکزی می‌تواند در هر قسمتی از ستون فقرات رخ دهد، اما معمولاً در ناحیه گردن و کمر رخ می‌دهد.

با تنگی کانال نخاعی، احتمال بیشتری وجود دارد که حداقل 2 سطح از ستون فقرات تحت تأثیر قرار گیرد، مانند گردن و کمر.

تنگی کانال نخاعی جانبی

فورامن یک دهانه استخوانی است که عصب نخاعی از بین دو مهره مجاور عبور می کند.

هنگامی که یک یا چند مورد از این دهانه ها باریک می شود، به آن تنگی کانال نخاعی جانبی می گویند.

در این حالت عصب نخاعی فضای کمتری دارد و ممکن است تحت فشار قرار گیرد و باعث اختلال در عملکرد نخاع شود.

این نوع تنگی کانال نخاعی می تواند در هر قسمتی از ستون فقرات (کمر، گردن و قفسه سینه) رخ دهد اما معمولاً در ناحیه کمر رخ می دهد.

عوامل تنگی کانال نخاعی چیست؟

  • بیماری مادر زادی
  • ژنیتیکی
  • افزایش سن
  • شغل های سنگین
  • دیسک گردن و کمر

عوامل تنگی کانال نخاع در هر فرد با یکدیگر متفاوت است اما عوامل مختلف باعث به وجود آوردن مشکلات زیادی می شود.

با بالا رفتن سن ممکن است افراد دچار تنگی کانال نخاع شود، زیرا در قسمت پشت ستون مهره ها دچار ساییدگی شود و باعث به وجود امدن مهره های لق و ناپایدار می شود.

تنگی کانال باعث به وجود آمدن دردهای نخاعی و تنگی کانال نخاع می شود و ژنتیکی هستند. افرادی که به صورت مادرزادی کانال نخاعی آنها از حالت عادی کوچکتر می باشد.

این افراد درد زیادی را احساس می کنند و مشکلات زیادی را برای آنها دارد.

افرادی که شغل های سنگین مثل باربری دارند و با استفاده از کمرشان کار می‌ کنند در معرض درد‌های بسیار زیادی هستند و یکی دیگر از عوامل دقیقا عامل وراثت است.

به صورت مختلف باعث به وجود آمدن تنگی کانال نخاع می شود. افرادی که در بین اقوام نزدیک شان مشکلاتی را دارند به تنگی کانال نخاعی دچار می‌شود.

افرادی که دارای بیماری‌های مادرزادی هستند و به صورت مادرزادی پاها از قسمت‌های دیگر بدن شان کوچکتر یا بزرگتر است مستعد تنگی کانال نخاعی هستند.

وقتی که به بیرون‌زدگی دیسک گردن و کمر مبتلا شوید،عصب ها تحت فشار قرار میگیرند و دیسک باعث ایجاد آسیب می شود.

بنابراین فضای بین مهره‌ای تنگ شده و تنگی کانال نخاعی ایجاد می شود.

علت تنگی کانال نخاعی

از علل هایع شایع ایجاد تنگی کانال نخاعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آرتروز ستون فقرات تنگی کانال نخاعی

وقتی که غضروف صاف پوشاننده مفاصل است شروع به شکستن و سابیده شدن استخوان ها می شود.

ممکن است منجر به رشد غیرطبیعی استخوان شود که استئوفیت یا خار استخوانی نامیده می شود.

التهاب حاصل از این عارضه و تشکیل استئوفیت می‌تواند به باریک شدن سوراخ‌ها کمک کند.

بیماری دژنراتیو دیسک

وقتی که دیسک مایع خود را از دست می دهد، صاف می شود و سوراخ های بین مهره ای باریک و ارتفاع آن کم می شود.

بیرون زدگی دیسک نیز باعث میشود فشار به داخل کانال نخاعی زیاد شود.

ضخیم شدن یا کمانش رباط

ضخیم شدن رباط های کانال نخاعی یکی از علل ها می باشد که تبدیل به بافتی استخوانی و مستحکم می شود.

بعضی از رباط ها نیز ممکن است با پیشرفت انحطاط ستون فقرات، به سمت داخل کانال نخاعی جهت بگیرند.

دیسک گردن و کمر

هنگامی که دیسک گردن یا کمر شما بیرون زده یا بیرون زده است، اعصاب تحت فشار قرار می گیرند و دیسک به آنها آسیب می رساند.

بنابراین، فضای بین مهره ها باریک می شود و دچار تنگی نخاع می شوید.

آسیب نخاعی و شکستگی

اگر ستون فقرات شما در اثر تصادف شکسته شده باشد، ممکن است در حین بهبودی، نقطه خروجی عصب باریک شود و دچار تنگی نخاع شوید.

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

علائم مختلف در تنگی کانال نخاع وجود دارد.

در مواردی که ابتدا تنگی نخاعی ایجاد می شود، ممکن است بیمار علائمی داشته باشد یا نداشته باشد.

تنگی ستون فقرات معمولاً به کندی ایجاد می شود و با گذشت زمان بدتر می شود.

اگرچه تنگی نخاعی می تواند در هر نقطه از ستون فقرات رخ دهد، اما بیشتر در ناحیه کمر و گردن دیده می شود.

علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد امکان دارد این علائم ثابت نباشند.

علائم تنگی کانال نخاعی کمر

  • درد ممکن است مانند یک درد مبهم، یک احساس سوزش یا یک احساس سوزن سوزن شدن باشد، این درد ممکن است ثابت نباشد.
  • سیاتیک دردی است که از لگن شروع می شود، سیاتیک به پایین ساق پا تابیده می شود و معمولاً به دلیل فتق دیسک یا تنگی نخاع ایجاد می شود.
  • احساس سنگینی در پاها که ممکن است منجر به گرفتگی عضلات پا شود.
  • بی حسی یا گزگز در باسن و پاها
  • ضعف در پاها
  • دردی که هنگام ایستادن طولانی مدت، راه رفتن یا سرازیری بدتر می شود
  • دردی که هنگام خم شدن، راه رفتن در سربالایی یا نشستن بدتر می شود
  • عدم کنترل مثانه یا روده

علائم تنگی نخاع گردن

  • گردن درد
  • بی حسی یا گزگز در بازو، دست یا پا
  • ضعف در بازو، دست یا پا
  • مشکلات تعادل
  • از دست دادن عملکرد دست، مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه پیراهن
  • عدم کنترل مثانه یا روده

راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست؟

راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست ؟
راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست ؟

راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی بسیار مختلف است. تنگی کانال نخاعی در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.

اولین راه برای تشخیص تنگی نخاع، گرفتن شرح حال بیمار است. چنین بیمارانی معمولاً علائم لنگش متناوب را دارند.

یعنی بیمار پس از مدتی راه رفتن دچار خستگی، گزگز، بی حسی و درد در اندام تحتانی و کمر می شود، پس از چند دقیقه نشستن و استراحت، بهبود می یابد و سپس به راه خود ادامه می دهد.

معمولا در معاینه فیزیکی این بیماران ضعف عضلانی دیده نمی شود، دلیل آن این است که تنگی کانال نخاعی یک بیماری مزمن است و در طول سال ها ایجاد می شود.

به همین دلیل بیماران از گزگز، سوزش، بی حسی و بی حسی اندام تحتانی شکایت دارند و درد در مرحله دوم است.

اطلاعات دقیق‌تری در مورد کانال نخاعی و ساختارهای عصبی با انجام تست ام آر آی و سی تی اسکن در اختیار پزشک قرار گرفته می شود.

گاهی‌ اوقات امکان دارد به تست‌های دیگری مثل اسکن استخوان، میلوگرام، مطالعه هدایت عصبی، الکترومیوگرافی و نوار عصب و عضله یا EMG نیاز داشته باشید.

آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟

آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟
آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟

تنگی کانال نخاعی جنبه ژنتیکی دارد. اگر شدت درد شما زیاد بود باید به پزشک مراجعه کنید.

با استفاده از دارو و مسکن ها می توانید از شدت آن جلوگیری کنید.

با ورزش کردن، ایجاد سبک زندگی سالم و پرهیز از دخانیات و الکل احتما ابتلا به این بیماری کمتر می شود.

علت لق شدن ستون های مهره های نخاع لیگامان ها هستند بنابراین هنگامی که دچار لغزش زدگی در قسمت نخاع شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

درمان تنگی کانال نخاع

تنگی کانال نخاعی یکی از مشکلاتی است که ممکن است افراد در سنین مختلف با آن مواجه شوند.

البته فشار مضاعفی که در این شرایط به نخاع وارد می شود و باعث شده تا افراد ضمن تحمل دردهای پیوسته در هنگام حرکت محدودهای زیادی داشته باشند.

تمامی فشار بر بخش های مختلف ستون فقرات و قسمت پایینی کمر اعمال می شود.

توجه داشته باشید که تنگی کانال نخاعی و فشار به این قسمت از بدن نه تنها منجر به ایجاد درد در کمر می شود بلکه ممکن است سایر اندام های حرکتی مانند پاها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

امروزه متخصصان درمان‌ های قطعی و مناسبی را برای تنگی کانال نخاع در نظر گرفته و در مواردی با جراحی و یا دارو درمانی می توانند چنین عارضه را بهبود ببخشند.

دارو درمانی

اگر پزشکان صلاح بدانند در کنار روش ها و مراقبت های خانگی دارو درمانی را آغاز کرده تا بتوانند وضعیت نخاع را به حالت عادی برسانند.

در این شرایط فشار از ناحیه ستون فقرات برداشته شده و افراد خیلی راحت‌ تر می‌ توانند روند زندگی عادی را طی کنند.

پزشکان با تجویز انواع داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب می‌ توانند تا حدی علائم بیماری را کاهش داده و به واسطه انواع مسکن میزان درد و التهابات را تا حد چشمگیری کمتر خواهد شد.

تزریق استروئید

تزریق کورتیکواستروئیدها در نزدیکی ناحیه‌ای در ستون فقرات که ریشه‌های عصبی در آن فشرده شده‌اند یا قسمت‌های فرسوده استخوان در حال مالش هستند، می‌تواند به کاهش التهاب، درد و تحریک کمک کند.

با این حال، تنها چند تزریق معمولاً امکان پذیر است زیرا کورتیکواستروئیدها می توانند استخوان ها و بافت اطراف را در طول زمان ضعیف کنند.

ورزش

قبل از شروع هر ورزش جدیدی برای تنگی کانال نخاعی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

با هم می توانید یک برنامه ورزشی متناسب با نیازها و سبک زندگی خود ایجاد کنید.

می توانید پیشرفت خود را با پزشک خود در میان بگذارید و در صورت افزایش درد یا ناراحتی ناشی از تمرینات خود به او اطلاع دهید.

فیزیوتراپی

در مواردی پزشکان فیزیوتراپی را روش موثر برای کنترل آسیب های ناشی از تنگی کانال نخاع می دانند.

معتقدند که اگر این فرآیند تحت نظر متخصصان و در تعداد جلسات مختلف انجام شود، در طی مدت کوتاه نتیجه مثبت آن را به وضوح مشاهده خواهید کرد.

ماساژ

اگر سعی دارید که در محیط خانه از سلامت خود مراقبت کنید و میزان درد ناشی از تنگی کانال نخاع را تا حد ممکن کاهش دهید.

ماساژ منطقه مورد نظر با روغن های گیاهی مانند سیاه دانه و روغن بادام تلخ مناسب است.

البته پزشکان روغن گل سرخ را جهت ماساژ اندام ها و ستون فقرات مناسب دانسته و تکرار این ماساژ به صورت اصولی سه بار در روز نتیجه مناسب را به همراه خواهد داشت.

اگر تحت نظر متخصصان برای مدت سه ماه ماساژ درمانی و یا بادکش گرم را انجام دهید، همواره می توانید میزان درد ناشی از تنگی کانال نخاعی را تسکین داده و از شدت عوارض جانبی آن بکاهید.

پزشکان مصرف انواع عرقیجات مانند عرق خارخاسک و کمی عسل را برای این افراد مناسب دانسته و می‌ تواند تسکین مناسبی برای این عارضه نخاعی باشد.

مهم است بدانید که تنگی کانال نخاع تنها با روش های سنتی و خانگی قابل درمان نیست و بهتر است تحت نظر متخصصان معاینه و چکاپ های دقیق تر را انجام داده تا میزان آسیب خیلی دقیق تر مشخص شود.

جراحی

در صورت نیاز به درمان های تخصصی انواع جراحی انجام می شود تا فرد از آسیب های بیشتر محفوظ بماند.

اگر میزان آسیب ها و فشاری که بر نخاع اعمال می شود تا حد بسیار شدید ادامه پیدا کند، انجام جراحی کمک می کند.

با آزادسازی نخاع میزان دردها، گرفتگی ها و محدودیت های حرکتی تا حد چشمگیری کاهش پیدا کند.

باید بدانید که پزشکان و متخصصان برای درمان تنگی کانال نخاعی از روش های ایمن و البته موثر استفاده می کنند تا بتوانند هر چه دقیق تر این عارضه را درمان کرده و از بازگشت آن جلوگیری می کنند.

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی با یکدیگر بسیار متفاوت است.

افراد با توجه به نیاز شان با توجه به نظر پزشک به جراحی تنگی کانال نخاع می پردازند.

آندوسکوپی

یکی از بهترین روش هایی که امروز افراد برای از بین بردن تنگی کانال نخاعی استفاده می کنند آندوسکوپی است.

امروزه این جراحی برای کسانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند بسیار مناسب است و یک روش کم تهاجمی به حساب می‌آید.

عمل جراحی با استفاده از نورهای مخصوص انجام می‌گیرد.

یک لوله حدود ۲۰ میلیمتر در مقابل کانال نخاعی قرار می گیرد و با استفاده از آن به گشاد کردن دریچه کانال می ‌پردازند، عمل بعدی عمل جراحی کلاسیک تنگی نخاع کانال نخاعی است.

این عمل به وسیله ستون های مختلف ستون مهره بیمار قرار داده می‌ شود و به از بین بردن تنگی کانال می پردازند.

جراحی کلاسیک

جراحی بعدی، جراحی تنگی کانال نخاعی کلاسیک است که یک جراحی باز است و بدون قرار دادن دستگاه انجام می شود.

در این نوع جراحی کانال نخاعی باز می شود و هیچ وسیله ای در ستون فقرات بیمار قرار نمی گیرد.

جراحی باز

آخرین نوع و مهمترین نوع جراحی عمل باز می باشد این عمل از لیز خوردگی مهره ها جلوگیری می کند و با استفاده از جراحی آنها را به یکدیگر وصل می کند.

یکی دیگر از راه های درمان تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع است.

لامینکتومی

در این روش جراحی، بخشی از استخوان مهره به نام لامینا برداشته می شود تا فضای بیشتری برای نخاع و اعصاب اطراف ایجاد شود.

این جراحی معمولاً در ناحیه کمر انجام می‌شود و هدف اصلی آن کاهش فشار بر نخاع و ریشه‌های عصبی است که می‌تواند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد شود.

لامینکتومی ممکن است برای بیماران مبتلا به تنگی شدید ستون فقرات که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند استفاده شود.

دیسککتومی

این نوع جراحی قسمت هایی از دیسک بین مهره ای را که به نخاع یا اعصاب فشار وارد می کند، برداشته می شود.

دیسککتومی معمولا برای درمان فتق دیسک و تنگی نخاع استفاده می شود و می تواند در هر دو ستون فقرات کمری و گردنی انجام شود.

این روش جراحی می تواند به تسکین درد، بی حسی و ضعف ناشی از فشار دیسک روی اعصاب کمک کند.

لامینوپلاستی

لامینوپلاستی در ستون فقرات گردنی انجام می شود و شامل باز کردن لامینا و ایجاد فضای بیشتری برای نخاع می شود.

به جای برداشتن کامل لامینا، پزشک برای کاهش فشار روی نخاع و بهبود عملکرد، لامینا را تغییر شکل می دهد.

این جراحی ممکن است برای بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی که به درمان های غیرجراحی پاسخ نداده اند مناسب باشد.

زندگی با تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی یکی از بیماری هایی است که معمولا افراد بالای ۶۰ سال به آن دچار می ‌شود.

افراد جنگ، این افرادی که از تنگی کانال نخاع در بدن درد زیادی را تحمل می‌کند و اگر درمان نشود ممکن است دچار فلج شدن بی اختیاری ادرار و بی اختیاری مدفوع شوند.

نشانه بیماری تنگی کانال نخاعی به صورت مزمن به وجود می آید.

اگر فرد به سلامتی اش اهمیت می دهد باید هنگامی که یکی از علائم بالا را داشت به پزشک متخصص مراجعه کند.

برای اینکه جلوی بسیاری از مشکلات گرفته شود، بهتر است که به پزشک متخصص برای از بین بردن و درمان تنگی کانال نخاع مراجعه کند، اینگونه زندگی اش بهبود پیدا می کند.

تنگی کانال نخاعی که به صورت مزمن و تدریجی در طول سال ها رخ می دهد، معمولاً علائم قابل توجهی ندارد.

با این حال، از آنجایی که برای افراد مسن پیاده روی یا برای سلامت قلب و عروق ضروری است، عملاً زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد.

چنین بیمارانی تمایل دارند کار خود را نشسته انجام دهند و تمایلی به ورزش و راه رفتن ندارند و این باعث می شود که در واقع پدیده پیری در آنها سریعتر پیشرفت کند.

نکته مهم در زندگی با تنگی کانال نخاعی این است که این بیماری چقدر بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می گذارد.

به عنوان یک قاعده، اگر بیمار بتواند راه برود و زندگی قابل قبولی داشته باشد، درمان های غیر جراحی کافی است.

اگر بیمار نمی تواند راه برود و کیفیت زندگی خوبی ندارد و یا در حین راه رفتن به دلیل اختلالات تعادل دچار زمین خوردن و افتادن مکرر می شود، توصیه می شود که تحت عمل جراحی قرار گیرد تا بقیه عمر خود را با کیفیت مناسب سپری کند.

سوالات متداول درباره تنگی کانال نخاعی

آیا تنگی کانال نخاعی باعث بروز درد می شود؟

بله معمولا تنگی کانال نخاعی با درد همراه است ولی در برخی موارد ممکن است اوایل بیماری درد همراه نباشد اما با بروز درد با پزشک متخصص مشاوره انجام داده و درمان دارویی،فیزیوتراپی و ورزش را شروع کرده.

آیا تنگی نخاع باعث فلج شدن می شود؟

بله در موارد شدید ممکن است فرد فلج شود.

بهنرین درمان خانگی برای تنگی کانال نخاعی چیست؟

بهترین روش درمان گرفتگی کانال کمر در خانه شامل تمرین ورزشی، حفظ وزن سالم، استفاده از کمپرس گرم یا سرد و مدیریت درد با دارو می باشد.

آیا تنگی کانال نخاعی باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود؟

معمولا باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی‌شود، مگر در افراد سن بالا و شدیدبودن تنگی کانال نخاعی چنین عوارضی به وجود می‌آید.

8 پاسخ

  1. سلام وقت بخیر می‌شه با داشتن تنگی کانال نخاعی ورزش کرد؟

    1. ورزش کردن با تنگی کانال نخاعی می‌تواند به طور کلی مفید باشد، اما باید با دقت و با توجه به نظر پزشک انجام شود.

  2. سلام من نمی‌تونم طولانی راه برم می تونه به خاطر تنگی کانال نخاعی باشه؟

    1. بله، ممکن است تنگی کانال نخاعی باعث مشکلات در حرکت و طولانی راه رفتن شود.

    1. سلام همراه محترم، بله، وزن اضافی فشار بیشتری به ستون فقرات وارد می کند و علائم را بدتر می‌کند.

  3. وقت بخیر، استفاده از کمربند طبی برای تنگی کانال نخاع مفید است؟

    1. سلام همراه محترم، در برخی موارد، کمربند یا گردنبند طبی می‌تواند فشار را کاهش دهد، اما استفاده طولانی‌مدت باعث ضعف عضلات خواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *